Η Εύκολη Δικαιολογία Του Δημοψηφίσματος

Διαβάζω τις τελευταίες ημέρες τις εισηγήσεις και την επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την επικύρωση της Συνθήκης της Λισσαβώνας και πραγματικά εκπλήσσομαι από το πόσο "ελαφρά" αντιμετωπίζεται το δημοψήφισμα από πολιτικούς και τα κόμματα. Ειδικά τον τελευταίο καιρό οι προτάσεις για δημοψηφίσματα έρχονται η μία μετά την άλλη και τείνουν να εξελιχθούν σε νέα τάση στην πολιτική ζωή του τόπου. Δημοψήφισμα για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του άρθρου 16, δημοψήφισμα για την μεταρρυθμιστική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ποιος ξέρει γιατί άλλο; Εδώ το Πα.Σο.Κ. έφτασε να ζητεί δημοψήφισμα ακόμα και όταν συμφωνεί με την κυβερνητική πλειοψηφία για λόγους "δημοκρατικής νομιμότητας"!

Αυτό όμως που ειλικρινά ενοχλεί, τουλάχιστον εμένα, με όλες αυτές τις προτάσεις διεξαγωγής δημοψηφισμάτων δεν είναι η προχειρότητα με την οποία κατατίθενται, όσο η χρησιμοποίησή τους αποκλειστικά ως "εργαλείων" αντιπολιτευτικής τακτικής από το οποιοδήποτε αντιπολιτευόμενο κόμμα. Ποσό μάλλον όταν συνοδεύονται και από απλουστευτικά επιχειρήματα όπως ότι η διεξαγωγή δημοψηφίσματος αποτελεί την "δικαιότερη" και "δημοκρατικότερη" λύση για την διευθέτηση ζητημάτων επί των οποίων κυβέρνηση και αντιπολίτευση αδυνατούν να συμφωνήσουν. Επιχειρηματολογώντας κατά αυτόν τον τρόπο, η αντιπολίτευση μπορεί πολύ εύκολα μετά να κατακρίνει οποιαδήποτε απόρριψη της προτάσεως από την κυβερνητική πλευρά ως "άδικη" και "αντιδημοκρατική". Ανεξαρτήτως όμως του τι θεωρεί κανείς δίκαιο και τι δημοκρατικό, εδώ εγείρεται ένα πολύ σημαντικότερο θέμα.

Το γεγονός ότι συμπολίτευση και αντιπολίτευση μονίμως διαφωνούν, υποστηρίζοντας πολύ συχνά εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις, δεν αποτελεί φυσική αναγκαιότητα. Αντιθέτως στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτό συμβαίνει επειδή έτσι το επέλεξαν. Πέραν τούτου η πραγματικότητα δεν είναι σχεδόν ποτέ μαύρη ή άσπρη. Για αυτό και η κοινοβουλευτική λογική επιτάσσει την από κοινού διαβούλευση, την ανταλλαγή επιχειρημάτων και εν τέλει την σύνθεση των αντικρουομένων απόψεων προς όφελος πάντων. Αυτή είναι και η έννοια της λέξεως Κοινοβούλιο και αυτό το καθήκον των βουλευτών ως εκλεγμένων αντιπροσώπων του λαού. Όχι να περιχαρακώνονται πίσω από αμετακίνητες κομματικές θέσεις και να προτείνουν δημοψηφίσματα για όλα καίρια πολιτικά ζητήματα, μεταθέτοντας τις ευθύνες τους στο εκλογικό σώμα.

Ακόμα όμως και με την συμπολίτευση και την αντιπολίτευση μονίμως στις επάλξεις, η λύση μπορεί να μην βρίσκεται στην διενέργεια δημοψηφίσματος. Απ' εναντίας σε ένα ατυχώς σχεδιασμένο δημοψήφισμα ελοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος η έκβασή του να αποτελέσει τροχοπέδη αντί για καταλύτη των εξελίξεων. Παραδείγματος χάριν, ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση αναλαμβάνει κατόπιν πιέσεων από την αντιπολίτευση την δέσμευση να θέσει την οποία προταθείσα ασφαλιστική μεταρρύθμιση σε δημοψήφισμα. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση όμως ως γνωστόν αποτελεί ένα αναγκαίο κακό που θα ζημιώσει τις παρούσες γενεές στοχεύοντας στην διατήρηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης για τις μελλοντικές. Έτσι πολύ δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί μία βιώσιμη ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η οποία θα υπερψηφιζόταν από το 51% του εκλογικού σώματος, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των εκλογέων επρόκειτο να ζημιωθεί από αυτήν.

Ανάλογη είναι και η ιστορία του προσφάτου ιρλανδικού δημοψηφίσματος για την μεταρρυθμιστική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η λεγομένη και συνθήκη της Λισσαβώνας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά το προϊόν ενός επίπονου συμβιβασμού μεταξύ των 27 χωρών μελών με σκοπό την διευκόλυνση της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων στο πλαίσιο μίας Ενώσεως 27 ανεξαρτήτων κρατών. Με αυτήν την λογική δεν θα μπορούσε να είναι ούτε επωφελής ούτε ελκυστική για καμία χώρα μέλος, όχι μόνον για την Ιρλανδία. Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν αναπόφευκτο ήταν τιθέμενη σε δημοψήφισμα να πέσει εύκολα θύμα της πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος, ή μάλλον του ημίσεος αυτού που τελικώς προσήλθε στις κάλπες.

Βεβαίως, παρότι η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση πανάκεια, το γεγονός αυτό δεν συνεπάγεται πως εν τέλει δεν πρέπει και πραγματοποιούνται δημοψηφίσματα. Η διενέργεια δημοψηφίσματος επί θεμελιωδών πολιτικών ζητημάτων αποτελεί υποχρέωση κάθε συντεταγμένης πολιτείας, η οποία λειτουργεί στην βάση της λαϊκής κυριαρχίας. Στην πράξη όμως χρειάζεται και η σχετική νομοθετική μέριμνα που θα καθορίζει ρητά και με σαφήνεια το ποια ζητήματα και με ποιο ακριβώς τρόπο θα τίθενται στην κρίση του εκλογικού σώματος. Στην Ελλάδα δυστυχώς τέτοια μέριμνα δεν υπάρχει, παρά μόνον μία γενικόλογη πρόβλεψη για δημοψηφίσματα στο άρθρο 44 του Συντάγματος. Έτσι κατ' ουσίαν η διενέργεια δημοψηφίσματος βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας

Ποια κυβέρνηση όμως θα έθετε στην κρίση του εκλογικού σώματος την οποιαδήποτε πολιτική της επιλογή όταν μπορεί να αρκεστεί στις ψήφους των βουλευτών της; Καμία! Για αυτό και 34 χρόνια τώρα δεν έγινε ποτέ ούτε ένα δημοψήφισμα ακόμα και για κρισιμότατα ζήτημα όπως η είσοδος της Ελλάδας στην τότε Ε.Ο.Κ. ή αλλαγή του νομίσματος από την δραχμή στο ευρώ. Υπό αυτές τις συνθήκες λοιπόν η αντιπολίτευση μπορεί να χρησιμοποιεί το δημοψήφισμα ελεύθερα στους αντιπολιτευτικούς της σχεδιασμούς καταθέτοντας σχετικές προτάσεις κατά το δοκούν. Στην ουσίαν γνωρίζει με βεβαιότητα ότι η συμπολίτευση θα τις απορρίψει και τα δημοψηφίσματα στην Ελλάδα θα μένουν όνειρα θερινής νυκτός._

Τελικά Στην Ελλάδα Είσαι Ότι Δηλώσεις.... Ακόμα Και Νομπελίστας!

Δεν ξέρω πόσοι από εσάς έχουν παρακολουθήσει τις τελευταίες δύο και εβδομάδες την ιστορία με τους Έλληνες «κατόχους» του βραβείου Νομπέλ, Χρήστο Ζερεφό και Αλκιβιάδη Μπάη. Εμένα τουλάχιστον από την αρχή κάτι δεν μου άρεσε με την όλη ιστορία. Τελικώς, όπως φαίνεται, η αλήθεια σιγά σιγά βγαίνει στην επιφάνεια. Εν πάσει περιπτώσει, είμαι περίεργος να δω τι θα πούνε απόψε που είναι καλεσμένοι της Βίκυς Φλέσσα στην ΝΕΤ:
http://tvradio.ert.gr/tv/details.asp?pid=229300&chid=9

Εν συντομία, η όλη ιστορία ξεκίνησε γύρω στις 20 Μαΐου όταν εμφανίστηκαν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης οι πρώτες καταχωρήσεις για τους Έλληνες επιστήμονες που τάχα βραβεύτηκαν για την συμμετοχή τους στο βραβείο Νομπέλ Ειρήνης του έτους 2007. Χαρακτηριστική είναι καταχώρηση του in.gr:
http://www.in.gr/NEWS/article.asp?lngEntityID=902199&lngDtrID=252
Ακολούθησαν οι βραβεύσεις,
http://www.in.gr/NEWS/article.asp?lngEntityID=903844,
οι επίσημες ανακοινώσεις,
http://www.primeminister.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=6276
και οι συνήθεις μεγαλοστομίες,
http://www.in.gr/video/default.aspx?videoID=68090.

Δυστυχώς όμως για τους «Νομπελίστες» μας η γιορτή δεν κράτησε για πολύ, καθώς προς κακήν τους τύχην σε αυτήν την χώρα δεν τρώνε όλοι κουτόχορτο. Οι πρώτες σκιές εμφανίστηκαν με την επιστολή του καθηγητή Βασιλούδη στο Βήμα,
http://www.tovimadaily.gr/Article.aspx?d=20080528&nid=8656512
αλλά και με την καταχώρηση του Θέμη Λαζαρίδη στο ιστιολόγιο του,
http://greekuniversityreform.wordpress.com/2008/05/28/nobe/

Ψάχνοντας το θέμα λίγο περισσότερο ο Θέμης Λαζαρίδης απευθύνθηκε ο ίδιος στην Διακυβερνητική Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή, τον φορέα στον οποίον όντως απονεμήθηκε το ήμισυ του περσινού Βραβείου Νομπέλ και ιδού τι διαπίστωσε: http://greekuniversityreform.wordpress.com/2008/06/04/nobelistes/

Έτσι λοιπόν μείναμε με το ερώτημα: «Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς Νομπελίστες;» Μήπως έχει όντως δίκαιο ο Πάσχος Μανδραβέλης όταν στο εχθεσινό του άρθρο στην Καθημερινή καταλήγει λέγοντας ότι: «η χώρα νιώθει την ανάγκη διακρίσεων και αν δεν τις έχει τις φτιάχνει.» Εάν θέλετε πάντως να φτιάξετε και εσείς την δική σας, μπορείτε να εκτυπώσετε το ακόλουθο δίπλωμα, http://img2.freeimagehosting.net/uploads/38e24ed74a.jpg με το όνομά σας και από εδώ και εις το εξής να αυτοαποκαλείσθε και εσείς Νομπελίστας. Εναλλακτικά πάλι μπορείτε να το δωρίσετε και σε κάποιον φίλο σας, το οποίο σίγουρα και θα του δώσει μεγάλη χαρά!